Una de is arrichesas de sa Sardìnnia est sa terra: Firmeus sa megacentrali termodinamica [di G. Pàulu Pisu]

Firmeus sa megacentrali termodinamica, Cun cust’idea seu andau a sa manifestada de Gonnosfanàdiga sàbudu su 25 de martzu. Aici mancai proi proi setzu a màchina e partu. Est un’àtera manifestada organizada de is comitaus chi de unus cantu de annus gherrant contras a is chi bolit fai de sa terra nosta unu logu prenu a cùcuru de impiantus mannus de produtzioni de energia annoàbili: eòlicu, termodinàmicu, solari, a biomassa, geotèrmica, gas…

Energia po chini? Indùstrias seus acanta de no ndi tenni prus e duncas giai oi ndi produseus meda de prus de sa chi si serbit. Po is multinatzionalis? Eja, cussas puntant a is arrenguìtzus de dinai de su Stadu, ma chini pagat? Intzertai pagu pagu: nosu! Eja, si-ddu càrriant in bulleta.

Duncas funt cumprumitendi su territòriu (sa de Gonnos ndi liat giai 300 ètarus in mesu in mesu de su campidanu e serbit àcua meda meda po dda fai funtzionai) po produsi un’energia chi no si serbit e in prus dda pagaus cun dinai nostu! Corrudus e apaliaus! Po si cumbinci ant scritu ca est totu terra mala e crua anca no ddoi at nudda, nosi bolint tzivilizai e bitiri sa modernidadi stampendi, aciumentendi, sterrendi chilòmetrus de tubus e sprigus e spraxendi ferenus! Sa stòria s’arrepitit, no eus ancora scramentau?

In Gonnos ddoi est sa Rai, La7, Striscia la Notizia, Videolina… e unu pagheddu de genti. Sighit a proi, “bonu proi!” Cali mellus augùriu in tempus de sciutori? Sa màrcia acabat ananti de su comunu, innii is comitaus cuncordant una mesa e unu avatu de s’àteru fueddant capus polìtigus fintzas indipendentistas, anci, sìndigus, rapresentantis de assòtzius e comitaus. Agoa totus a su sartu anca bolint fai sa centrali. Innii sighint is interbentus.

A custa centrali funt totus contras: regioni, sìndigus, tzitadinus, comitaus, ministeru Benis Culturalis…sceti su ministeru de s’Ambienti(arratza de brulla!) donat su parri positivu; a su consillu de is ministrus s’ùrtimu fueddu! E si is meris de is terras no bendint nant ca ant a espropriai po “pubblica utilità”, e de candu sa speculatzioni est bessida una utilesa pùbrica?

No iat a essi mellus a autorizai sceti is impiantus piticheddeddus po famìllias e siendas de messajus, allevadoris e industrialis po produsi s’energia chi ddis serbit? Ma poita sa RAS no detzidit cantu energia nosi serbit e fait una gara de apaltu internatzionali innoi detzidit ita arratza de centralis fai e innoi ddas ponni?

Ma po fai custu serbit chi sa Regioni tèngiat un’idea e unu progetu de svilupu e in prus custu incapas no si-ddu permitit sa lei: ma no seus regioni autonoma? Ge no at a essi autonomia de fai su chi si nant is àterus? E insaras est totu ingunis sa chistioni, depeus baliai is leis malas de su Stadu, cun d-unu guvernu chi, “peddi allena corria lada” est detzidendi contras a su chi bolint is territòrius po cumpraxi incapas is amighixeddus? Calincuna batalla si bincit ma àteras si perdint!

Una de is arrichesas de sa Sardìnnia est sa terra, e in d-unu pianeta cun d-una populatzioni sèmpiri prus manna unu de is apretus at a essi sa cosa de papai! Ma si s’istitutzioni detzidit afutendi-si-ndi de is chi funt is interessus nostus insaras ita podeus fai? Teneus doveris faci a custa terra e fillus nostus? O si seus giai arrèndius pensendi a issus comenti disterraus in calincunu corru de sa furca de su mundu?