Aprètzios [di Maurizio Sale]
|
Nche semus in intro a sa fase prus avantzada de su disacatu europeu, in ue totus, chie de prus chie de mancu, patimus su matessi male. Patologia chi si narat Europa Aunida e chi, che a onni male, tenet fintzas su nùmene iscientìficu: Capitaliberismu Finantziàriu. Chi a pustis b’apat chie s’acunnortat o chie giùigat in deretura profetosu a si b’ismalaidare, non nche fùrriat sa maladia a virtude. Sa pandemia est mundiale e semus totus connètidos a una màdrighe virtuale, virtudosa pagu e nudda, in una Rete de credèntzias, de leges e de istruturas. Semus programmados dae sa nàschida a crèere a sa filosofia morale de su disafiu e de sa cumpetitzione, a s’individualismu, a su consumu materiale e a un’Istadu Sotziale fundadu subra de una gerarchia: sa gerarchia de sa richesa. Nos ant semper naradu e galu nos sighint a nàrrere -polìticos, giornales, televisiones, iscolas, universidades- chi sa Richesa Materiale est sinònimu de Virtude Morale. E cando chistionant de Crèschida sunt faeddende de Crèschida Materiale. Su passu imbeniente est curtzu e nos diat dèvere apessamentare, sende chi a dolu mannu non totus la pensant gosi: nche semus cròmpidos a crèere chi sos chi tenent su bonu de sa richesa siant fintzas sos prus virtudosos e chi meressant de àere su podere subra de sos àteros. Subra de nois, chi semus sa majoria. Semus prus chi non cumbintos chi a li pagare, a cada sotziedade rica, su Dèpidu chi -ammentemus·nos·lu- est nàschidu cun sos critèrios imboligosos e tramperis de su capitalismu, siat un’òbligu morale e chi si non bi reventimus b’apat carchi cosa de isballiadu e nos meressemus duncas de èssere cundennados e punidos. Sa veridade est chi cadaunu l’ischit pro istintu chi est presu a s’àteru cun sas bilandras connetivas de su taddaranu sotziale. Su fatu de l’ischire, de nd’àere cussèntzia, nos diat dèvere agiudare a cumprèndere chi s’Europa Aunida no est un’altare paganu chi diamus dèvere petzi onorare, adorare e tzelebrare e mescamente chi no nos devimus inghenugrare cara a issa. Ischimus fintzas chi no est perfeta, chi no est Totu e chi, semper a cando, no diat dèvere èssere s’obietivu ùnicu de sa vida nostra. Nos devimus pònnere in conca chi fintzas sos prus ricos nche sunt in intro a su taddaranu sotziale e chi ponent sa vida e sa richesa issoro in manos de àteros òmines, chi chircant sussìdios e servìtzios pùblicos, s’iscola pùblica, sa sanidade pùblica. Totu fainas nàschidas cun su traballu e cun su contributu de sas pessones prus pòberas chi -repito- sunt, semus sa majoria. Sa Virtude no est prenda de chie at ammuntonadu prus dinare. Si mai est a s’imbesse. B’at istùdios e chircas iscientìficas chi nos dimustrant chi a èssere dipendentes dae sa richesa materiale est isballiadu, chi ammuntonende milliones, milliardos si nche ruet a intro de una dipendèntzia malàida, sena peruna crèschida morale, emotiva o ispirituale e chi si nche podet cròmpere fintzas a cundutas sotziopàticas. Sa làcana intre su cumportamentu sotziopàticu e sa psicopatia si nche torrat a nudda. Bastet a pompiare comente grupos cummertziales, a bias patrotzinados dae sos Guvernos, siant semper chirchende sa mègius manera pro ingendrare dèpidu giagarende sas pessones cun reclames de cada genia pro lis impònnere una conduta de vida sena còdighes morales e fundada petzi subra su Dèpidu. E ponende semper a disponimentu dinare a interessu pro nche catzare una summa de depideddos minores fraighende·nde unu semper prus mannu e duncas malu o impossìbile a nch’acabbare. Est unu mèdiu pro prèndere, pro abbilandrare semper de prus s’òmine , pro si lu carcare suta, pro l’abbaddinare sena remèdiu e pro fàghere a manera chi si nche colet su restu de sa vida traballende e frighinende petzi pro si tòddere su Dèpidu. Sa possibilidade de nche bortulare totu custu esistit, ma devet nàschere dae su pòpulu. E unu pòpulu in antis de si mòvere diat dèvere cumprèndere e pro cumprèndere diat dèvere istudiare, si diat dèvere informare. Si nche diat dèvere catzare dae conca totu su chi, in trinta, baranta o barda annos de conduta neoliberista, at connotu comente Bìblia. Sena torrare in segus meda, ca esempros bi nde diat àere a fulliadura, sa crisi de su 2008 nos at dadu contos giustos de cantu siat tramperi su sistema capitalista. E de cantu in pagu prus de sete annos siat crèschidu, in totu su mundu , su nùmeru de sos pòberos, de sos mìseros, de sos disabudos sena chi siat però crèschidu su sentidu de rebellia, sa gana de nche essire dae sa bartza venenosa de su neoliberismu. Sunt gasi potentes sos ricos e gasi ricos sos potentes chi fintzas cando nos rebellamus, fintzas cando pesamus conca pro cuntestare, a su dissensu nostru li dant unu prètziu e si lu bendent in su Mercadu Finantziàriu. Bastet a si castiare su chi est acontessende in Grètzia in custa dies, pro nche lu cumprèndere. A comente est essida a campu sa boghe de su Referendum, deretu trumas, cheddas de espertos, de economistas e de oreris ant cumintzadu a tocare sa campana a mortu. Ma in Grètzia, parte de su pòpulu at naradu chi Nono. Como tocat de bìdere ite bi càpitat , in unu frutoràrgiu malàidu, in ue su bonu de sos fundos sunt fràgicos, si ispurgamus o pudamus un’àrbore ebbia. Baddu si b’amus a revèntere a los sanare totus. E a torrare a collire frùtora. Tando forsis nch’est cròmpida s’ora de nos mòvere fintzas nois. Sos cumpàngios gregos, sos chi si sunt ischerados cun su “Nono”, creende·bi e chirchende de li furriare sa prua a custa Europa malassortada, sunt pagos e non cherent lassados a sa sola. |
