Ghjlgόlu e lu sό spantόsu pudori [di Quirina Ruiu]

Ghjlgόlu era un passunàgghju assài cunnisciutu illu mé paesi pàlchì pussidìa un pudéri spantόsu. Era un omareddhu minori di pezza, vistìa sempre di nieddhu e pultà un pagghju di spicchitti da li lenti spissi spissi. A videllu parìa chi ‘ussia statu cecu, ma addaretu a chissi lenti si cuà un pudéri scalmintόsu. Essendi ghjà anzianu e cun poca folza, passà li sό ciurràti pusàtu addananzi a casa soia pà disviassi mirendi la ghjenti chi passà illa carrera.

Una dì, succidìsi chi li passési addananzi Maria cu lu sό fiddhùleddhu di tre anni, un ciuciunèddhu beddhu e bonu. Ghjlgόlu era abbeddhu stiddhjulu e chena malizia filmèsi la mamma pà cumplimintassi d’aè crisciutu un pupphéddhu cussì graziosu. Candu mamma e fiddhόlu turrèsini a casa, no ci passèsi mancu una mez’ora chi, lu steddhu cumincèsi a stà mali. Maria s’allarmèsi: erani isciuti in bona folma e no si pudìa spiegà chissu malόri impruisu. Lu steddhu si lamintà abbeddhu, li inisi lu bòmbitu e la scurrìna e li divintési la cara groga. La minnanna chi era prisenti a lu fattu, pinsèsi subitu a un colpu d’occhj. Da femina spelta in chisti riti, cumincési a ricità fòlmuli e paràuli fόlti, a fà grucciottuli pà bucannilli lu malocchj.

Dapoi di chistu trattamentu lu steddhu cumincèsi a riprindissi e a calmassi. Maria dìsi a la mamma chi aìani intuppatu a Ghjlgόlu e chi chistu s’era scalmintatu di la biddhèsa di lu steddhu. Da chissu mumentu si scupièsi lu pudèri scòmudu di Ghjlgόlu e la bόci si spaglìsi illu paesi. Candu cumbinà chi si dìa attraissà lu stradòni e pà folza si dìa passà undi era pusàtu e no si pudìa cansà, la ghjenti si punìa li mani in busciaccàra e facìa dugna scéra di scugnuri pà annientà lu malocchj. Succidìsi puru chi, Pétru lu cumpàri, l’invitèsi a la sό campagna undi aìa una mandra di polci beddhi grassi. Ghjlgόlu accittèsi ‘ulinteri l’invitu e candu Pétru li mustrési li polci, lu cumpàri si scalmintèsi di la sό grassura. Mai l’ussìa dittu! dapoi di calche ciurràta, unu infattu a l’altu, li polci caschesìni a tarra come fulminàti. Pétru chi aìa intésu faiddhà di lu pudèri di lu cumpàri chena àelli datu mai impultanzia, cumincési a ghjastimàlli contru inculpendilu d’esse statu lu muttìu di tantu sciacceddhu.

Ghjlgόlu s’attristèsi; no era stata culpa soia, manc’iddhu sapìa splicà lu fattu. Pétru no cumprindìsi più nuddha e lu ghjabbèsi chi l’arìa zittàtu in legghj si no aussìa pacatu lu dannu. Ghjlgόlu, sippùru a mala gana, pà no paldì la fidi cu lu cumpàri cundiscindìsi a pacà li danni. Ghjà l’era custàtu chissu pudéri di l’occhj! Si si ni ‘ussia pudutu libbarà aìa datu lu chi pussidìa, ma la nattura aìa fattu di l’occhj soi unu strumentu puténti chi no riscìa a duminà e chi si dìa tinè contru la sό ‘ulintai. Si alumancu ‘ussia statu un omu chena cuscenzia si ni sarìa silvutu a fà mali e pegghju, ma era un brav’omu di sanu sintitu e chissu pudéri l’era solu scόmudu. S’avvocchèsi puru a lu préti si lu pudessìa libbarà cun calche scugnuru, ma mancu lu ministru di Deu vi riscìsi. “Ghjlgόlu, tu pussèdi un donu misteriosu, déi solu fà attinzioni a usallu bè, no ti spantà candu idi calche cosa chi ti piaci,” li raccumandési lu préti. L’omu pruèsi a trattinessi, ma no sempri vi riscìsi. Pà culpa di chissu pudéri era cansatu e malvistu da li sό paesani e Ghjlgόlu in cόri sόiu ni suffrìa abbeddhu